چگونه می توان مقایسه دستگاه های سه گاه و چهارگاه را به درستی انجام داد؟ چه تفاوتی بین دستگاه های سه گاه و چهارگاه وجود دارد؟ آیا با مراحل کار با دستگاه سه گاه و چهارگاه آشنا هستید؟ گاه سه گاه و چهارگاه به لحاظ فاصله ها کاملاً از یک دیگر مستقل و متفاوت هستند و هیچ شباهتی بین آن ها وجود ندارد. بنابراین می توان آن ها را دوگاه کاملاً مستقل و جدا از یکدیگر دانست. در این مقاله مقایسه دستگاه سه گاه و چهارگاه را بررسی می کنیم.
مقایسه دستگاه های سه گاه و چهارگاه
گفتیم که گام دستگاه های سه گاه و چهارگاه به لحاظ فاصله کاملاً مستقل و متفاوت هستند و هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند، اما در گام سه گاه و چهارگاه جدای از درآمدی که در سه گاه اجرا می شود، در گام چهارگاه نیز بدون هیچ گونه کم و کاستی اجرا می شود.
گام چهارگاه به طور وجود دو نیم افزوده یا ربع پرده گامی کاملاً ایرانی است، در صورت وجود نیز گام افزوده به صورت گامی می باشد که غربی ها نیز از آن استفاده می کنند. معمولاً در گاه چهارگاه دو ربع پرده ای که وجود دارد، فاصله دو نیم افزوده را ایجاد می کند. این ویژگی موجب اعتدال ملودی در چهارگاه خواهد شد.
-
سه گاه دو
-
درآمد اول
درآمد اول معمولاً از نت پنجم شروع می شود و سوم گام را به طور مکرر شاهد می گیرد. به این ترتیب به صورت پله پله تا درجه هفتم بالا می رود. هنگام برگشتن نیز به طور مجدد نت شاهد را شهادت می گیرد و پس از آن که توانست رضایت شنیداری را کسب کند، اقدام به فرود و سپس خاتمه خواهد کرد.
-
درآمد دوم
درآمد دوم به صورت پدال از تونیک گام شروع می شود و پس از آن که نت شاهد را پشت سر گذاشت، نت های درجه چهارم و پنجم را نیز به گوش شنونده می رساند، سپس بر روی پدال یا تونیک گام به صورت موقت ایست می کند و در نهایت نیز به صورت فرم های قرینه ای یعنی یکی کمتر و یکی بیشتر و دقیقا به شکلی از اکتاو و به طور پله پله می تواند بر روی نت شاهد ایست موقت را انجام دهد.
-
درآمد سوم
درآمد سوم در دستگاه سه گاه دقیقاً شبیه درآمد ششم در دستگاه چهارگاه است. وقتی سه گاه از نت دوم در گام شروع می شود. در دستگاه چهارگاه نت هفتم معکوس می باشد.
از این قسمت به بعد ملودی در دستگاه های چهارگاه حدود یک سوم کوچک و بالاتر در گام سه گاه می تواند اجرا شود. به جز نغمه منصوری کلیه اجراهای دستگاه چهارگاه را می توانیم برای دستگاه های سه گاه نیز استفاده کنیم.
-
چهارگاه دو
-
درآمد اول
در چهارگاه قضیه کمی فرق می کند، یعنی شروع دستگاه به صورت معکوس از نت اول و دانگ دوم می باشد که بلافاصله پس از شروع شدن به همراه چهار مضراب و در میزان ضرب شش شانزدهم ادامه می یابد و مدام می تواند نت شاهد را به گوش شنونده برساند. با یک ایست موقت در درجه سوم گام ملودی در ادامه بدون ضرب کم می شود و تلاش می کند تا بتواند جوهر ملودی در گام چهارگاه را در گستره ای از نت شروع کند تا نت درجه چهارم کاملاً گویا باشد. در نهایت نیز خاتمه یافتن چهارگاه را اعلام می کند.
-
درآمد دوم
درآمد دوم در دستگاه چهارگاه نیز همانند درآمد اول آن می باشد، یعنی گردش ملودی در گستره ای از سل و تا حدود درجه چهارم جوهر ملودی دستگاه چهارگاه را کاملاً متفاوت با درآمد اول و در نهایت نیز اول وسیله فرود و سپس اضافه خاتمه پایان در درآمد دوم را بیان می کند.
-
درآمد سوم
شروع شدن درآمد سوم و گستره ملودی آن مانند دو نوع درآمد اول و دوم می باشد. گردش ملودی در این درآمد به صورت پله پله ای و فرود آمدن آن نیز از مضراب دراب و به صورت تک بهره مند شده و در نهایت با استفاده کردن از فرم خاتمه پایان را اعلام می کند.
-
درآمد چهارم
شروع درآمد چهارم مانند درآمدهای گفته شده است. ملودی آن نیز در گستره ای از سل تا سی به شیوه برشو و فروشو ملودی نشاط آوری به گوش می رسد.
-
درآمد پنجم
نوع درآمد پنجم مانند درآمدهای قبلی می باشد. گردش ملودی در آن به صورت پله پله و آرام به مخالف رفته و سپس به صورت پله پله ای و شتاب زده رجعت به تونیک را انجام می دهد و با استفاده کردن از فرود و خاتمه، خاتمه را گویا می سازد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با مجموعه ترنیم همراه باشید.
دیدگاه‌ها